“Begin met control room design vóór de problemen”, zegt Nienke Bierhuizen
“We worden vaak te laat aangehaakt. Er moet eerst iets mis gaan, zoals veel ziekteverzuim, voordat ze ons bellen,” vertelt Nienke Bierhuizen, cognitief psycholoog bij vhp Human Performance. Als human factors consultant helpt zij bedrijven bij het creëren van betere werkomgevingen in control rooms. Want hoewel de technologie vaak centraal staat bij een renovatie, zijn er veel meer factoren die bepalen of operators prettig en effectief kunnen werken. Denk aan de fysieke inrichting, organisatiestructuur, werkprocessen, roosters, inwerkprocedures, etc.
In control rooms moeten operators constant schakelen tussen verschillende communicatiekanalen: portofoon, telefoon en collega’s die overleggen. Tel daarbij op dat ze ook nog eens scherp moeten blijven op wat er op de beeldschermen gebeurt. “Het kan echt een uitdaging zijn,” zegt Nienke. “Vooral als er in een grote ruimte verschillende teams zitten die elkaar onbedoeld storen.” In dit interview deelt ze haar expertise over hoe je een control room zo inricht dat mensen er gezond en effectief kunnen werken.
Hoe creëer je de perfecte balans tussen mens, technologie en organisatie in een control room? Ontdek het op 12 februari tijdens de roundtable van vhp Human Performance en ICT TriOpSys. Het Havenbedrijf Rotterdam en de Gemeente Amsterdam delen hun praktijkervaringen en lessen. Wil je erbij zijn? Schrijf je dan hier in.
De control room als huiskamer
Een control room is meer dan alleen een werkplek. “Het kan echt een soort huiskamer zijn, waar je dan als buitenstaander binnenkomt,” vertelt Nienke. Dit maakt verandering extra uitdagend: “Als je daar binnenkomt dan hoor je vaak: ‘Ik werk hier al 20 jaar, kom jij me nu even vertellen hoe ik het anders moet doen?”
De aanpak van vhp Human Performance is daarom gericht op samenwerking met de operators zelf. “We leggen uit dat wij niet de expert zijn op het gebied van hun werk. Dat zijn zij,” benadrukt Nienke. Door operators vanaf het begin te betrekken bij het ontwerpproces, bijvoorbeeld door ze zelf te laten tekenen en meedenken over de ideale werkplek, creëert bij het team draagvlak voor verandering.
Meer beeldscherm en meer informatie ≠ beter
Het werk van vhp zit hem in het combineren van de kennis en ideeën van de operators met inzichten uit de cognitieve psychologie, fysieke belasting, veranderkunde en industrieel ontwerp. Een praktisch voorbeeld is dat “operators vaak meer willen zien want ze denken: als we meer camerabeelden naast elkaar zetten, dan zien we meer.” Maar als cognitief psycholoog weet ze dat dit niet werkt: het menselijk brein kan simpelweg niet zoveel informatie tegelijk verwerken.
Dit inzicht over informatieverwerking is een goed voorbeeld van waarom vhp altijd start met observatie en onderzoek. “We draaien mee met de operators en zitten er letterlijk naast,” legt Nienke uit. “We kijken: wat doen jullie en waarom klik je nu op dat knopje? Wat zijn bijzondere omstandigheden en wat moet je dan doen?” Door deze aanpak begrijpen ze niet alleen het werk zelf, maar ook de cultuur en gewoontes die in de loop der jaren zijn ontstaan.
“Elk controlekamer is anders. Zelfs al ga je naar twee nautische verkeerscentrales, je kunt nooit precies hetzelfde ontwerp implementeren.”
Nienke Bierhuizen, human factors consultant, vhp human performance
De toekomst is teamwork tussen mens, machine en organisatie
Waar mensen echter maar weinig informatie tegelijkertijd kunnen verwerken, kunnen machines hier wel een belangrijkere rol in spelen. “Artificial Intelligence (AI) kan heel goed zijn in het monitoren van veel beeldschermen tegelijkertijd,” zegt Nienke.
Nienke ziet een toekomst waarin AI en mens als volwaardig team samenwerken. “Uit academisch onderzoek, bijvoorbeeld in de gezondheidszorg, blijkt dat de samenwerking tussen mens en machine betere resultaten oplevert dan wanneer je de machine alleen laat doen of de mens alleen maar laat doen,” vertelt ze.
Het belangrijkste is dat de technologie het werk ondersteunt, niet domineert. “Als het gaat om een werkplek, moet de focus liggen bij het werk,” benadrukt Nienke. “Er is bepaald werk dat moet worden uitgevoerd. Hoe zet je de technologie in om dat werkproces te ondersteunen, om de operator te ondersteunen?”
Daar voegt ze aan toe: “Zorg dan dat er een leuke baan overblijft voor de operator, met taken waar mensen goed in zijn – zoals het combineren van protocollen met ervaring en communicatie.”
“Ik zie AI en mens echt samenwerken als een volwaardig team, waarin zowel AI als mens teamspeler zijn.”
Nienke Bierhuizen, human factors consultant, vhp human performance
Een praktisch voorbeeld van Havenbedrijf Rotterdam
Het Havenbedrijf Rotterdam laat zien wat mogelijk is als je vanaf het begin nadenkt over de ideale werkomgeving. “Dat zie je terug in bijvoorbeeld hoe we het akoestische probleem hebben aangepakt.” In de verkeersleiding van de haven moeten operators constant schakelen tussen verschillende communicatiekanalen: marifoon voor contact met schepen, telefoon voor andere contacten, en overleg met collega’s die in dezelfde ruimte zitten.
Door de werkplekken slim in te delen en voldoende fysieke afstand tussen teams te creëren, kunnen operators efficiënt samenwerken zonder elkaar te storen. Ook zijn er een aantal kleine overlegruimtes gecreëerd om kort te overleggen, om geluidsoverlast te voorkomen.
Van theorie naar praktijk – ontdek meer tijdens de roundtable
Het Havenbedrijf Rotterdam is een uitstekend voorbeeld van hoe een control room ontwerp succesvol kan zijn als je vanaf het begin de juiste keuzes maakt. Wil je hier meer over weten? Tijdens de roundtable op 12 februari deelt Aldert Kap van het Havenbedrijf Rotterdam zijn ervaringen met het integrale ontwerp van hun control room. Hij wordt vergezeld door de gemeente Amsterdam, die zijn eigen inzichten deelt over de balans tussen mens, organisatie en technologie.
Bent u betrokken bij control room projecten? Dan mag je dit evenement niet missen. Of je nu bezig bent met een renovatie, een compleet nieuw ontwerp, of simpelweg wilt weten hoe je de werkomgeving kunt optimaliseren – tijdens deze interactieve sessie krijg je praktische handvatten aangereikt. De bijeenkomst vindt plaats van 12:00 tot 16:00 uur en deelname is gratis. Mis deze kans niet om te leren van succesvolle praktijkvoorbeelden en te netwerken met vakgenoten!
