Door Judith Leupen, Project Manager MCS, ICT TriOpSys
De uitdaging van datasoevereiniteit
Zelfstandige bestuursorganen (ZBO’s) moeten precies kunnen aantonen waar hun data zich bevindt, wie toegang heeft en dat deze volledig voldoet aan de Nederlandse wet- en regelgeving. Dit is geen eenvoudige taak. Dagelijks beheren ZBO’s duizenden datasets, verspreid over verschillende systemen, afdelingen en regio’s. Terabytes aan gevoelige informatie stromen door uiteenlopende applicaties en vereisen strikte, transparante controle.
Onderzoek, zoals een rapport van de Nederlandse Rekenkamer (2025), toont dat bij bijna een derde van de cloudprojecten binnen de overheid de risicobeoordeling onvolledig is uitgevoerd. Dit brengt compliance- en beveiligingsrisico’s met zich mee.
“ZBO’s willen optimaal profiteren van de voordelen van de cloud: schaalbaarheid, hybride omgevingen en pay-as-you-go modellen – zonder daarbij controle en compliance uit handen te geven,” zegt Judith Leupen, Project Manager bij ICT TriOpSys.
Beperkte grip met traditionele infrastructuren
Traditioneel hielden ZBO’s controle door te vertrouwen op lokale IT-infrastructuur. Dit beschermde de data-soevereiniteit, maar ging gepaard met hoge kosten, inflexibele systemen en beperkte schaalbaarheid. Samenwerking met andere overheidsinstanties en gemeenten voegt extra complexiteit toe: elk met eigen systemen, wat veilige en gecontroleerde toegang tot gedeelde data uitdagend maakt.
Publieke clouddiensten bieden flexibiliteit en kostenvoordelen, maar brengen ook risico’s met zich mee. Veel providers vallen onder buitenlandse wetgeving, zoals de Amerikaanse CLOUD Act, wat de Nederlandse data-soevereiniteit en compliance kan bedreigen. Met de aankomende Nederlandse Cyberbeveiligingswet worden deze eisen nog strenger.
De Soevereine Cloud: zekerheid uit Nederland
Om deze uitdagingen aan te pakken, ontwikkelde ICT TriOpSys de Soevereine Cloud. Dit is een volledig Nederlandse cloudoplossing, speciaal ontworpen voor organisaties die maximale controle en veiligheid van hun data nodig hebben.
- Volledige Nederlandse opslag: Alle data wordt exclusief binnen Nederland beheerd en verwerkt.
- Compliance gegarandeerd: Voldoet aan BIO (Baseline Informatiebeveiliging Overheid), ISO 27001 en SOC 2.
- Robuuste beveiliging: Strikte toegangscontrole, uitgebreide auditlogs en continue monitoring van datastromen.
Het platform fungeert als een gecentraliseerde verkeersleider voor data: het standaardiseert verschillende dataformaten, converteert ze naar een uniform formaat en distribueert ze veilig naar geautoriseerde gebruikers en systemen. Zo blijft elke datastroom overzichtelijk, veilig en traceerbaar.
“De Soevereine Cloud wordt in nauwe samenwerking met de organisatie ingericht,” legt Judith Leupen uit. “ZBO’s bepalen precies welke data waar naartoe gaat en wie toegang heeft. Zo blijven controle en transparantie volledig gewaarborgd.”
Privacy en hybride omgevingen
Data wordt strikt gescheiden, of het nu gaat om verkeersgegevens, financiële data of burgerinformatie. Robuuste toegangscontrole en automatische verwijdering of archivering volgens privacywetgeving minimaliseren risico’s.
De Soevereine Cloud ondersteunt hybride omgevingen, waardoor lokale of legacy infrastructuren gecombineerd kunnen worden met cloudplatforms. Gevoelige data, zoals staatsgeheimen of BIO3-geclassificeerde informatie, kan indien nodig on-premise blijven. Dit verkleint risico’s en garandeert continuïteit.
Gefaseerde migratie: zekerheid en controle
Veel ZBO’s willen geen sprong in het diepe maken. Daarom begeleidt ICT TriOpSys een stapsgewijze cloudtransitie:
- Hybride migratie: klassieke infrastructuur blijft naast de cloud draaien.
- Risicogestuurde dataclassificatie: bepalen welke data als eerste gemigreerd wordt.
- Volledige ontzorging: beheer van zowel lokale als cloudomgevingen.
“Onze aanpak geeft rust en controle,” benadrukt Judith Leupen. “Op de pijlers strategie, security, operationeel en financieel werken we samen het juiste plan van aanpak uit. Zo zien organisaties direct waar de kansen liggen, zonder in te leveren op veiligheid of continuïteit.”
Bouwen aan de digitale overheid van morgen
Het platform stimuleert samenwerking en kennisdeling binnen de overheid, waarmee ZBO’s beter kunnen inspelen op veranderende beleids- en beveiligingseisen.
De Soevereine Cloud stelt organisaties in staat hun kapitaalkosten te verlagen, overcapaciteit te voorkomen dankzij elastische schaalbaarheid, en snel te reageren op nieuwe bedreigingen of beleidswijzigingen. Cruciaal is dat ZBO’s met vertrouwen kunnen aantonen dat hun data veilig en soeverein wordt beheerd.
“Data-soevereiniteit is niet langer een vinkje op een checklist, maar een strategisch bezit,” besluit Judith Leupen. “Onze Soevereine Cloud stelt ZBO’s in staat om niet alleen te voldoen aan de huidige regelgeving, maar ook met vertrouwen de digitale overheid van morgen vorm te geven.”
